İçeriğe atla

En uzun nehirler listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Dünyanın en uzun nehirleri listesi dünyada bulunan 1.000 km'den daha uzun olan nehir sistemlerini ihtiva eder. Uzunluk kavramı karmaşık ve tartışmalıdır. Değişik kaynaklar bir nehir sistemi hakkında bazen birbirinden farklı bilgiler vermektedir. Bilgi kaynaklarından farklı bilgiler verilmiş ise, eğer bu farklar büyük değilse bir ortalama verilmiştir ama eğer farklar çok büyükse değişik kaynaklardan verilen bilgiler ayrı ayrı parantez içine konulup verilmiştir.

Uzunluk kavramındaki zorluklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Genellikle nehirlerin uzunluğu tam tek gerçek değer olarak verilememektedir. Uzunluk nehrin kaynağı ile nehrin ağzı arasında bulunan uzunluk değeridir. Fakat hem nehrin kaynağının seçilmesi ve hem de önemli nehirlerde bile nehrin ağzının seçilmesi tartışmalara yol açmaktadır. Bu nedenle nehir uzunlukları tam gerçek değerler değil yaklaşık değerlerdir.

Bir nehrin "gerçek kaynağı" nehre başlangıç olan akarsularının kaynakları arasından nehrin ağzından en fazla uzak olanı olarak tanımlanmaktadır. Bu "gerçek kaynak" nehre adını veren nehrin ana akıntısı üzerinde değil bir yan akıntısı üzerinde olabilmektedir. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde normal olarak Mississippi Nehri'nin esas kaynağının Minnesota eyaletinde bulunan "Itasac Gölü" olduğu birçok Amerikalı tarafından coğrafya derslerinde öğrenilip kabul edilmektedir. Halbuki bu kaynak "gerçek kaynak" tanımlamasına uymamaktadır. Mississippi Nehri ağzından en uzak olan kaynak Montana eyalatinde bulunan Jefferson Nehri'nin ana kaynağıdır. Bu Jefferson Nehri ise Missouri Nehri'ne katılmaktadır ve Missouri Nehri sonradan Mississippi'ye katılır. Böylece Misissippi Nehri uzunluğu nehrin ağzından gerçek kaynağa kadar Mississippi-Missouri-Jefferson uzunluğu olarak verilmektedir. Bunun yanında gerçek kaynak mevsimlik olarak çok değişen bir dere kaynağı veya değişen bataklık alanlar ya da göller de olabilmektedir.

Tarım arazilerinde kaynakları olan nehirlerin gerçek kaynaklarını tespit etmek çok zordur. Bu hallerde tarım yapılan tarlaların suyunu çeken tarla, bahçe yan kanallarında sular toplanmakta ve sonra yan kanalların birleşmesi ile nehre esas olan akarsu ortaya çıkmaktadır. Bu yan kanallarda toplanan ve sonra birleşen sular mevsimlik olarak değişmektedir.

Bir nehrinin ağzının da tam tanımlanması da çok güç olabilmektedir. Bazı nehirler, örneğin Rio de la Plata veya Saint Lawrence Nehri, nehir ağzında büyük bir haliç yapmakta ve denize veya okyanusa yaklaştıkça bu haliç gittikçe genişlemektedir. Bu geniş ve büyük haliç içinde nerede nehrin bittiği nerede denizin başladığı hemen hemen imkânsız olmaktadır. Diğer bazı nehirlerin ağızları bulunmamaktadır. Örneğin Okavango Nehri, Humboldt Nehri, Bear Nehri, Kern Nehri ilerledikçe su hacimleri, ya suları sıcakta uçarak ya toprak tarafından çekilerek veya tarım yapanlar tarafından kullanılarak tedricen azalmakta ve bir mevkide kaybolmaktadır. Bu şekildeki nehirlerin hangi mevkide kayboldukları mevsimlere göre değişmektedir.

Nehir uzunluklarını haritalardan tayin etmek de genellikle uydulardan detaylı fotoğraflar olmadan çok zor olmaktaydı. Uydu fotoğrafları ile yüksek mikyaslı haritalar ve detaylar elde edilmektedir. Coğrafyacılar uzunluk için en uygun büyük mikyaslı (uydu veya diğer tip) harita olarak nehrin genişliğinin haritada ölçülebilir olanını tercih etmektedirler. Ne yazık ki gayet büyük mikyaslı (uydu) haritaları gizlilik kurallarına uyularak çok araştırmacılara açık değildir.

Eğer büyük mikyaslı ve ayrıntılı haritalar bulunsa bile uzunluk ölçmek kolay olmamaktadır. Uzunluk ölçerken nehrin ortası mı yoksa kenarlarının mı ölçüleceği en baş zorluk doğuran sorundur. Eğer nehir bir göl içinden geçerse uzunluğun nasıl ölçüleceği problem doğurmaktadır. Mevsimlik ve yıllık seller, erozyon, barajlar, deniz ve nehir kıyısı ile sel savunma duvarları bu uzunluğun ölçümünü zorlaştırmaktadır. Menderes yapan nehirler ya doğal olarak ya da insan eli ile uzunluklarını değiştirmektedirler. Örneğin 1766-1885 döneminde Mississippi Nehri üzerinde Cairo, Illinois ile New Orleans, Luisiana arasında yapılan 18 tane kesip kesip de su yolunu kısaltma çalışmaları sonucunda Mississippi Nehri'nin bu iki mevki arasındaki uzunluğu 218 km azaltılmıştır.[1]

Bunlar nehrin uzunluğunun daha kesin ölçülmesini zorlaştırmakta ama imkânsız kılmamaktadır. Fakat bu sefer değişik nehirlerin değişik uzunluk ölçümlerinde değişik doğruluk paylarının kullanılması problemi ortaya çıkmakta ve bunlar da uzunluk karşılaştırmalarını güçleştirmektedir.

1000 km'den daha uzun olan nehir sistemleri listesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kıta renk anahtarı
Afrika Asya Okyanusya Avrupa Kuzey Amerika Güney Amerika
Nehir Uzunluk (km) Uzunluk (mil) Havza
(km²)
[kaynak belirtilmeli] 		Ortalama su akımı hacmi
(m³/s)
[kaynak belirtilmeli] 		Nehir ağzı Nehir havzası içindeki ülkeler [kaynak belirtilmeli]
1. Amazon Nehri - Ucayali - Tambo - Ene - Mantaro[n 1] 6,992
(6,400) 		4,345
(3,976) 		7,050,000 209,000 Atlas Okyanusu Brezilya, Peru, Bolivya, Kolombiya, Ekvador, Venezuela, Guyana
2. Nil-Beyaz Nil-Kagera-Nyabarongo-Mwogo-Rukarara[n 1] 6,853
(6,650) 		4,258
(4,132) 		3,254,555 2,800 Akdeniz Etiyopya, Eritre, Güney Sudan, Sudan, Uganda, Tanzanya, Kenya, Ruanda, Burundi, Mısır, Kongo Demokratik Cumhuriyeti
3. Yangtze
(Chang Jiang; Long River) 		6,300
(6,418) 		3,917
(3,988) 		1,800,000 31,900 Doğu Çin Denizi Çin
4. Mississippi-Missouri-Jefferson-Beaverhead-Red Rock-Hell Roaring 6,275
 3,902
 2,980,000 16,200 Meksika Körfezi Amerika Birleşik Devletleri (%98,5), Kanada (%1,5)
5. Yenisey-Angara-Selenge-Ider 5,539
 3,445
 2,580,000 19,600 Kara Denizi Rusya (%97), Moğolistan (%2.9)
6. Sarı Irmak(Huang He) 5,464
 3,395
 745,000 2,110 Bohai Denizi Çin
7. Obi-İrtiş 5,410 3,364 2,990,000 12,800 Obi Körfezi Rusya, Kazakistan, Çin, Moğolistan
8. Paraná - Río de la Plata - Rio Grande

[7]

4,880
 3,030
 2,582,672 18,000 Río de la Plata Brezilya (%46,7), Arjantin (%27,7), Paraguay (%13,5), Bolivya (%8,3), Uruguay (%3,8)
9. Kongo Nehri-Çambesi Nehri

(Demokratik Kongo Cumhuriyeti)

4,700
 2,922
 3,680,000 41,800 Atlas Okyanusu Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti, Angola, Kongo Cumhuriyeti, Tanzanya, Kamerun, Zambiya, Burundi, Ruanda
10. Amur-Argun-Kerulen

(Heilong Jiang)

4,444 2,763 1,855,000 11,400 Ohotsk Denizi Rusya, Çin, Moğolistan
11. Lena 4,400
 2,736
 2,490,000 17,100 Laptev Denizi Rusya
12. Mekong
(Lancang Jiang) 		4,350 2,705 810,000 16,000 Güney Çin Denizi Çin, Myanmar, Laos, Tayland, Kamboçya, Vietnam
13. Mackenzie-Slave-Peace-Finlay 4,241
 2,637
 1,790,000 10,300 Beaufort Denizi Kanada
14. Nijer 4,200
 2,611
 2,090,000 9,570 Gine Körfezi Nijerya (%26,6), Mali (%25,6), Nijer (%23,6), Cezayir(%7,6), Gine (%4,5), Kamerun (%4,2), Burkina Faso(%3,9), Fildişi Sahili, Benin, Çad
15. Brahmaputra-Tsangpo 3,848 2,391 712,035 19,800[8][9] Ganj Hindistan (58.0%), Çin (19.7%), Nepal (9.0%), Bangladeş (6.6%), Tartışmalı Hindistan/Çin (4.2%), Bhutan (2.4%)
16. Murray-Darling-Culgoa-Balonne-Condamine 3,672[10] 2,282
 1,061,000 767 Güney Okyanus
 Avustralya
17. Tocantins-Araguaia 3,650 2,270 950,000 13,598 Atlas Okyanusu, Amazon Brezilya
18. İdil 3,645 2,266 1,380,000 8,080 Hazar Denizi Rusya
19. Indus-Sênggê Zangbo 3,610 2,250 960,000 7,160 Umman Denizi Pakistan (93%), Hindistan, Çin, Kaşmir (Pakistan ve Çin arasında tartışmalı)
20. Şattülarap-Fırat-Murat 3,596
 2,236
 884,000 856 Basra Körfezi Irak (%60,5), Türkiye (%24,8), Suriye (%14,7)
21. Madeira-Mamoré-Grande-Caine-Rocha 3,380 2,100 1,485,200 31,200 Amazon Brezilya, Bolivya, Peru
22. Purús 3,211 1,995 63,166 8,400 Amazon Brezilya, Peru
23. Yukon 3,185 1,980[11] 850,000 6,210 Bering Denizi Amerika Birleşik Devletleri (%59,8), Kanada (%40,2)
24. São Francisco 3,180*
(2,900) 		1,976*
(1,802) 		610,000 3,300 Atlas Okuyanusu Brezilya
25. Syr Darya-Naryn 3,078 1,913 219,000 703 Aral Gölü Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan
26. Salween
(Nu Jiang) 		3,060 1,901 324,000 3,153[12] Andaman Denizi Çin (%52,4), Myanmar (%43,9), Tayland (%3.7)
27. Saint Lawrence-Niagara-Detroit-Saint Clair-Saint Marys-Saint Louis-North (Great Lakes) 3,058 1,900[11] 1,030,000 10,100 Saint Lawrence Körfezi Kanada (%52,1), Amerika Birleşik Devletleri (%47,9)
28. Rio Grande 3,057 1,900[11] 570,000 82 Meksika Körfezi Amerika Birleşik Devletleri (% 52,1), Meksika (%47,9)
29. Lower Tunguska 2,989 1,857 473,000 3,600 Yenisey Rusya
30. Danube-Breg (Donau, Dunăre, Duna, Dunav, Dunaj) 2,888* 1,795* 817,000 7,130 Karadeniz Romanya (28.9%), Macaristan (11.7%), Avusturya (10.3%), Sırbistan (10.3%), Almanya (7.5%), Slovakya (5.8%), Bulgaristan (5.2%), Hırvatistan (4.5%),
31. Fırat 2800* 1,673* 1,330,000 4,880 Süveyş körfezi Türkiye Irak
32. Vilyuy 2,650 1,647 454,000 1,480 Lena Rusya
33. Araguaia 2,627 1,632 358,125 5,510 Tocantins Brezilya
34. Ganj-Hooghly-Padma (Ganga) 2,620[13] 1,628 907,000 12,037[14] Bengal Körfezi Hindistan, Bangladeş, Nepal, Çin
35. Amu Darya-Panj 2,620 1,628 534,739 1,400 Aral Gölü Özbekistan, Türkmenistan, Tacikistan, Afganistan
36. Japurá (Rio Yapurá) 2,615* 1,625* 242,259 6,000 Amazon Brezilya, Kolombiya
37. Nelson-Saskatchewan 2,570 1,597 1,093,000 2,575 Hudson Körfezi Kanada, Amerika Birleşik Devletleri
38. Paraguay (Rio Paraguay) 2,549 1,584 900,000 4,300 Paraná Brezilya, Paraguay, Bolivya, Arjantin
39. Kolyma 2,513 1,562 644,000 3,800 Doğu Sibirya Denizi Rusya
40. Pilcomayo 2,500 1,553 270,000 Paraguay Paraguay, Arjantina, Bolivya
41. Upper Ob-Katun 2,490 1,547 Ob Rusya
42. Ishim 2,450 1,522 177,000 56 İrtiş Kazakistan, Rusya
43. Juruá 2,410 1,498 200,000 6,000 Amazon Peru, Brezilya
44. Ural 2,428 1,509 237,000 475 Hazar Denizi Rusya, Kazakistan
45. Arkansas 2,348 1,459 505,000
(435,122) 		1,066 Mississippi Amerika Birleşik Devletleri
46. Colorado (Batı ABD) 2,333 1,450 390,000 1,200 Kaliforniya Körfezi Amerika Birleşik Devletleri, Meksika
47. Olenyok 2,292 1,424 219,000 1,210 Laptev Denizi Rusya
48. Dnieper 2,287 1,421 516,300 1,670 Karadeniz Rusya, Belarus, Ukrayna
49. Aldan 2,273 1,412 729,000 5,060 Lena Rusya
50. Ubangi-Uele[15] 2,270 1,410 772,800 4,000 Kongo Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo Cumhuriyeti
51. Negro 2,250 1,398 720,114 26,700 Amazon Brezilya, Venezuela, Kolombiya
52. Columbia 2,250 (1,953) 1,398 (1,214) 415,211 7,500 Büyük Okyanus Amerika Birleşik Devletleri, Kanada
53. Pearl-Zhu Jiang 2,200 1,376 437,000 13,600 Güney Çin Denizi Çin (%98,5), Vietnam (%1,5)
54. Red (USA) 2,188 1,360 78,592 875 Mississippi Amerika Birleşik Devletleri
55. Ayeyarwady
(Irrawaddy) 		2,170 1,348 411,000 13,000 Andaman Denizi Myanmar, Çin
56. Kasai 2,153 1,338 880,200 10,000 Kongo Angola, Demokratik Kongo Cumhuriyeti
57. Ohio-Allegheny 2,102 1,306 490,603 7,957 Mississippi Amerika Birleşik Devletleri
58. Orinoco 2,101 1,306 1,380,000 33,000 Atlas Okyanusu Venezuela, Kolombiya, Guyana
59. Tarim 2,100 1,305 557,000 Lop Nur Çin
60. Xingu 2,100 1,305 Amazon Brezilya
61. Turuncu 2,092 1,300     Atlas Okyanusu Güney Afrika Cumhuriyeti, Namibya, Botsvana, Lesotho
62. Northern Salado 2,010 1,249 Paraná Arjantin
63. Vitim 1,978 1,229 Lena Rusya
64. Dicle 1,950 1,212 275000 365-2300 Şattülarap Türkiye, Irak, Suriye
65. Songhua 1,927 1,197 Amur Çin
66. Tapajós 1,900 1,181 Amazon Brezilya
67. Don 1,870 1,162 425,600 935 Azak Denizi Rusya, Ukrayna
68. Stony Tunguska 1,865 1,159 240,000 Yenisey Rusya
69. Pechora 1,809 1,124 322,000 4,100 Barents Denizi Rusya
70. Kama 1,805 1,122 507,000 4,100 İdil Rusya
71. Limpopo 1,800 1,118 413,000 Hint Okyanusu Mozambik, Zimbabve, Güney Afrika Cumhuriyeti, Botsvana
72. Chulym 1,799 1,118 134,000 Ob Rusya
73. Guaporé (Itenez) 1,749 1,087 3650 2972000 Mamoré Brezilya, Bolivya
74. Indigirka 1,726 1,072 360,400 1,810 Doğu Sibirya Denizi Rusya
75. Snake 1,670 1,038 279,719 1,611 Kolumbia Amerika Birleşik Devletleri
76. Senegal 1,641 1,020 419,659 Atlas Okyanusu Gine, Senegal, Mali, Moritanya
77. Uruguay 1,610 1,000 370,000 Atlas Okyanusu Uruguay, Arjantin, Brezilya
78. Blue Nile 1,600 994 326,400 Nil Etiyopya, Sudan
78. Churchill 1,600 994 Hudson Körfezi Kanada
78. Khatanga 1,600 994 Laptev Denizi Rusya
78. Okavango 1,600 994 Okavango Deltası Namibya, Angola, Botsvana
78. Volta 1,600 994 Gine Körfezi Gana, Burkina Faso, Togo, Fildişi Sahili, Benin
83. Beni 1,599 994 283,350 8,900 Madeira Bolivya
84. Platte 1,594 990 Missouri Amerika Birleşik Devletleri
85. Tobol 1,591 989 İrtiş Kazakistan, Rusya
86. Jubba-Shebelle 1,580* 982* Hint Okyanusu Etiyopya, Somali
87. Içá (Putumayo) 1,575 979 Amazon Brezilya, Peru, Kolombiya, Ekvador
88. Magdalena 1,550 963 263,858 9,000 Karayip Denizi Kolombiya
89. Han 1,532 952 Yangtze Çin
89. Kura/Mt'k'vari 1,515 941 188,400 575 Hazar Denizi Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan
91. Oka 1,500 932 245,000 1,258 İdil Rusya
92. Guaviare 1,497 930 Orinoco Kolombiya
93. Pecos 1,490 926 Rio Grande Amerika Birleşik Devletleri
94. Murrumbidgee Nehri 1,485 [16] 923 84,917 120 Murray Avustralya
95. Upper Yenisey-Little Yenisei (Kaa-Hem) 1,480 920 Yenisey Rusya, Mongolia
96. Godavari 1,465 910 312,812 3,061 Bengal Körfezi Hindistan
97. Colorado (Texas) 1,438 894 Meksikja Körfezi Amerika Birleşik Devletleri
97. Río Grande (Guapay) 1,438 894 102,600 264 Ichilo Bolivya
99. Belaya 1,420 882 142,000 858 Kama Rusya
99. Cooper-Barcoo 1,420 880 Eyre Gölü Avustralya
101. Marañón 1,415 879 Amazon Peru
102. Dniester 1,411 (1,352) 877 (840) 72,100 310 Karadeniz Ukrayna, Moldova
103. Benue 1,400 870 Nijer Kamerun, Nijerya
103. Ili (Yili) 1,400 870 Balkaş Gölü Çin, Kazakistan
103. Warburton-Georgina 1,400 870 365,000 Eyre Gölü Avustralya
106. Sutlej 1,372 852 Çenab Çin, Hindistan, Pakistan
107. Yamuna 1,370 851 366,223 2,950 Ganj Hindistan
107. Vyatka 1,370 851 129,000 890 Kama Rusya
109. Fraser 1,368 850 220,000 3,475 Büyük Okyanus Kanada
110. Grande 1,360 845 Paraná Brezilya
111. Brazos 1,352 840 Meksika Körfezi Amerika Birleşik Devletleri
112. Liao 1,345 836 Bohai Denizi Çin
113. Lachlan Nehri 1,338 [16] 831 84,700 49 Murrumbidgee Avustralya
114. Yalong 1,323 822 Yangtze Çin
115. Iguaçu 1,320 820 Paraná Brezilya, Arjantin
116. Olyokma 1,320 820 Lena Rusya
117. Northern Dvina-Sukhona 1,302 809 357,052 3,332 Beyazdeniz Rusya
118. Krishna 1,300 808 Bengal Körfezi Hindistan
118. Iriri 1,300 808 Xingu Brezilya
120. Narmada 1,289 801 Umman Denizi Hindistan
121. Lomami[17] 1,280 795 Kongo Kongo Demokratik Cumhuriyeti
122. Ottawa 1,271 790 146,300 1,950 Saint Lawrence Kanada
123. Lerma-Rio Grande de Santiago 1,270 789 119,543 Büyük Okyanus Meksika
124. Elbe-Vltava 1,252 778 148,268 711 Kuzey Denizi Almanya, Çekya
125. Zeya 1,242 772 Amur Rusya
126. Juruena 1,240 771 Tapajós Brezilya
127. Yukarı Mississippi 1,236 768 Mississippi Amerika Birleşik Devletleri
128. Ren 1,233 768 185,000 [18] 2,330 Kuzey Denizi Almanya (57.3%), İsviçre (15.1%), Hollanda (12.3%), Fransa (12.2%), Lüksemburg (1.4%), Avusturya (1.3%), Belçika (0.4%), Lihtenştayn (0.1%), İtalya (0.03%)
129. Athabasca 1,231 765 95,300 Mackenzie Kanada
130. Canadian 1,223 760 Arkansas Amerika Birleşik Devletleri
131. North Saskatchewan 1,220 758 Saskatchewan Kanada
132. Vistula-Bug 1,213 754 194,424 1,080 Baltık Denizi Polonya, Belarus, Ukrayna
133. Vaal 1,210 752 Turuncu Güney Afrika Cumhuriyeti
134. Shire 1,200 746 Zambezi Mozambik, Malavi
134. Ogooué (or Ogowe) 1,200 746 223,856 4,706 Atlas Okyanusu Gabon, Kongo Cumhuriyeti
136. Nen
(Nonni) 		1,190 739 Songhua Çin
137. Kızılırmak 1,182 734 115,000 400 Karadeniz Türkiye
138. Green 1,175 730 Colorado Nehri (batı ABD) Amerika Birleşik Devletleri
139. Milk 1,173 729 Missouri Amerika Birleşik Devletleri, Kanada
140. Chindwin 1,158 720 Ayeyarwady Myanmar
141. Sankuru 1,150 715 Kasai Kongo Demokratik Cumhuriyeti
142. Wu 1,150 715 80,300 1,108 Yangtze Çin
143. Red (Asia) 1,149 714 143,700 2,640 Tonkin Körfezi Çin, Vietnam
144. James (Dakotas) 1,143 710 Missouri Amerika Birleşik Devletleri
145. Kapuas 1,143 710 Güney Çin Denizi Endonezya
146. Desna 1,130 702 88,900 360 Dinyeper Rusya, Belarus, Ukrayna
147. Helmand 1,130 702 Hamun-i-Helmand Afganistan, İran
148. Madre de Dios 1,130 702 125,000 4,915 Beni Peru, Bolivya
149. Tietê 1,130 702 Paraná Brezilya
150. Vychegda 1,130 702 121,000 1160 Kuzey Dvina Rusya
151. Sepik 1,126 700 77,700 Büyük Okyanus Papua Yeni Gine, Endonezya
152. Cimarron 1,123 698 Arkansas Amerika Birleşik Devletleri
153. Anadyr 1,120 696 Anadir Körfezi Rusya
154. Paraíba do Sul 1,120 696 Atlas Okyanusu Brezilya
155. Jialing Nehri 1,119 695 Yangtze Çin
156. Liard 1,115 693 Mackenzie Kanada
157. Cumberland 1,105 687 46,830 862 Mississippi Nehri Amerika Birleşik Devletleri
158. White 1.162 722[19] Mississippi Nehri Amerika Birleşik Devletleri
159. Huallaga 1,100 684 Marañón Peru
159. Kwango 1,100 684 263,500 2,700 Kasai Angola, Demokratik Kongo Cumhuriyeti
159. Draa 1,100 684 Atlas Okyanusu Fas
162. Gambia 1,094 680 Atlas Okyanusu Gambiya, Senegal, Gine
163. Chenab 1,086 675 Indus Hindistan, Pakistan
164. Yellowstone 1,080 671 114,260 Missouri Amerika Birleşik Devletleri
164. Ghaghara 1,080 671 127,950 2,990 Ganj Hindistan, Nepal, Çin
166. Huai Nehri 1,078 670 270,000 1,110 Yangtze Çin
167. Aras 1,072 665 102,000 285 Kura Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan, İran
168. Chu Nehri 1,067 663 62,500 ağzı yok Kırgızistan, Kazakistan
169. Seversky Donets 1,078 (1,053) 670 (654) 98,900 159 Don Rusya, Ukrayna
170. Bermejo 1,050 652 Paraguay Arjantin, Bolivya
170. Fly 1,050 652 Papua Körfezi Papua Yeni Gine, Endonezya
170. Kuskokwim 1,050 652 Bering Denizi Amerika Birleşik Devletleri
173. Tennessee 1,049 652 Ohio Amerika Birleşik Devletleri
174. Oder-Warta 1,045 649 118,861 550 Baltık Denizi Polonya, Almanya, Çek Cumhuriyeti
175. Aruwimi[17] 1,030 640 Kongo Kongo Demokratik Cumhuriyeti
176. Daugava 1,020 634 87,900 678 Riga Körfezi Letonya, Belarus, Rusya
177. Gila 1,015 631 Colorado Nehri (Batı ABD) Amerika Birleşik Devletleri
178. Loire 1,012 629 115,271 840 Atlas Okyanusu Fransa
179. Essequibo 1,010 628 Atlas Okyanusu Guyana
179. Khoper 1,010 628 61,100 150 Don Rusya
181. Tagus
(Tajo/Tejo) 		1,006 625 80,100 444 Atlas Okyanusu İspanya, Portekiz
182. Flinders Nehri 1,004 [16] 624 109,000 122 Carpentaria Körfezi Avustralya

Bazı ek açıklamalar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Yukarıdaki listedeki nehir uzunluğu değeri arkasında bir (*) (yıldız ışareti) bulunursa verilen bu uzunluk birkaç değişik kaynaktan toplanmıştır ve birbirinden fazla değişiklik göstermeyen değerlerin bir ortalamasıdır. Eğer değişik kaynaklar çok değişik uzunluk değerleri vermekte iseler, bu sefer bu değişik değerler parantez içinde belirtilmektedir.
  • Coğrafya bilimcileri Amazon Nehri'nin mi yoksa Nil Nehri'nin mi dünyada en uzun nehir olduğunu hâlâ tartışmaktadırlar. Son zamanlara kadar Amazon Nehri'nin uzunluğunun değişik kaynaklarda değişik verilmesine baş sebep Amazon'un ağzında bulunan "İlha de Marajo" adasının güneyindeki nehir yatağının ana yatak olarak alınıp alınmamasına bağlı idi. Ama 2007 tarihli bir BBC haberine göre, Amazon Nehri'nin kaynağı hakkında araştırmalar da bu tartışmaya yeni bir katkı yapmıştır. Bu son bilgilere göre Amazon Nehri daha uzundur. Buna neden, araştırma yapmak için And Dağları yüksek tepelerine çıkan bir grubun sağladığı yeni bilgilerdir. Bu gruba göre[20]

Peru'nun güneyinden bulunan Nevado Mismi Dağı'nın kuzey yamacında kaynağı bulunan ve Rio Apurimac Nehri'ne katılan "Carhuasanta Suyu" Amazon Nehri'nin başlangıç kaynağı olarak kabul edilirse Amazon Nehri, Nil Nehri'nden 100 km daha uzun olmaktadır.

Bu iddiaya karşılık uydu fotoğraflarına dayanılarak yapılan ve bu yeni ana kaynağı kullanan ölçüm araştırmalarının Amazon'un yeni ölçümlerle uzunluğunun 6.400 km'yi geçmediğini belirtmektedirler.

  • Bu listede verilen nehir isimleri en genel kabul edilen isimlerdir. Fakat aynı nehrin, bu nehir civarında yaşayan halk tarafından bile, değişik isimlerle anıldığı bilinmektedir.
  • Bir nehrin ne kadar kısmının hangi ülkede bulunduğu da çok tartışmalar ve hatta çatışmalar doğurmaktadır.

Notlar ve kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar
  1. ^ a b Nil, genellikle, 6.650 km uzunluğu[2] dünyadaki en uzun ve Amazon en az 6.400 km uzunluğu ile dünyadaki en uzun ikinci nehir olarak kabul edilir.[3] Son yıllarda, tartışmalar gerçek kaynağı ve buna bağlı olarak Amazon Nehri'nin toplam uzunluğu üzerinde yoğunlaşmıştır.[4][5] Brezilya ve Peru'da 2007 ve 2008 yıllarında gerçekleştirilen bazı çalışmalar sonucunda Amazon'un 6.992 km uzunluğuna sahip olduğu ve bu uzunluğu ile Nil'den daha uzun olduğu sonucuna varıldı.[6] Bununla birlikte, 2010 yılı itibarıyla her iki nehrin uzunluğu da yoruma ve tartışmaya açık bir şekilde kalmıştır.[3]
Kaynakça
  1. ^ Birleşik Amerika'da en uzun nehirler "United States Geological Survey" 23 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ "Nile River". Encyclopædia Britannica. 2010. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010. 
  3. ^ a b "Amazon River". Encyclopædia Britannica. 2010. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010. 
  4. ^ "Amazon river 'longer than Nile'". BBC News. 16 Haziran 2007. 26 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010. 
  5. ^ Roach, John. "Amazon Longer Than Nile River, Scientists Say". National Geographic. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2015. 
  6. ^ "Studies from INPE indicate that the Amazon River is 140km longer than the Nile". Brazilian National Institute for Space Research. 11 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010. 
  7. ^ "Río de la Plata". Encyclopædia Britannica. 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2010. 
  8. ^ "Scientists pinpoint sources of four major international rivers". Xinhua News Agency. 22 Ağustos 2011. 12 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2015. 
  9. ^ "Brahmaputra River". Encyclopædia Britannica. 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  10. ^ "Longest Rivers". Geoscience Australia. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2015. 
  11. ^ a b c J.C. Kammerer (1 Eylül 2005). "Largest Rivers in the United States". US Geological Survey. 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2015. 
  12. ^ Syvitski, James P. M., Vörösmarty, Charles J., Kettner, Albert J., Green, Pamela. "Impact of Humans on the Flux of Terrestrial Sediment to the Global Coastal Ocean". 19 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2006. 
  13. ^ Parua, Pranab Kumar (3 Ocak 2010). The Ganga: water use in the Indian subcontinent. Springer. s. 272. ISBN 978-90-481-3102-0. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2011. 
  14. ^ "Ganges-Farakka". 10 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2013. 
  15. ^ Bossche, J.P. vanden; G. M. Bernacsek (1990). Source Book for the Inland Fishery Resources of Africa, Volume 1. Food and Agriculture Organization of the United Nations. s. 338. ISBN 978-92-5-102983-1. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  16. ^ a b c Longest Rivers 8 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Geoscience Australia
  17. ^ a b Bossche, J.P. vanden; G. M. Bernacsek (1990). Source Book for the Inland Fishery Resources of Africa, Volume 1. Food and Agriculture Organization of the United Nations. s. 333. ISBN 978-92-5-102983-1. 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  18. ^ If the Meuse is considered a tributary, the Rhine basin is 218,300 km².
  19. ^ Rogers, Aaron W. "White River - Encyclopedia of Arkansas". www.encyclopediaofarkansas.net. 27 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018. 
  20. ^ "Yeni bilgiler. Tarih 07 Haziran 2007". 15 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2013. 

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=En_uzun_nehirler_listesi&oldid=33139525" sayfasından alınmıştır